bồi dưỡng học sinh yếu kém môn toán
Ngày đăng: 18/09/2013, 20:10. Kinh nghiệm bồi dưỡng học sinh yếu kém giải toán đố trong chương trình Toán lớp 3. I. Lý do chọn đề tài Vì dậy học nhiều năm lớp 3 nên tôi nhận thấy : Trên thực tế của từng lớp, từng trường nói riêng, các trường nói chung đều có một số
7 trang honganh 1480 0 Download. Bạn đang xem tài liệu "Đề tài Bồi dưỡng học sinh yếu kém môn toán", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên. I. Lý do chọn đề tài: Như chúng ta đã biết giáo dục Tiểu học là bậc nền móng cho sự hình thành và phát
Đề tài: Bồi dưỡng học sinh yếu-kém ở bộ môn toán 7 (7h:25 | 27/10/2012) Tác giả: Nguyễn Thị Vinh GV: Tổ TN: I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Môn Toán là một bộ môn khoa học mà ở đó nó chứa đựng rất nhiều các kiến thức khác nhau.
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đề tài Bồi dưỡng học sinh yếu kém môn toán 6, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên. sáng kiến kinh nghiệm Bồi dưỡng học sinh yếu kém môn toán 6 --------------------------------------- Nội dung: A) Phần mở đầu: 1) Lý do chọn
Ich Danke Dir Dass Ich Dich Kennenlernen Durfte. Chuyên đềGIÚP HỌC SINH YẾU KÉM LỚP 6 KHẮC PHỤC NHỮNG SAI LẦMKHI GIẢI BÀI TOÁN TÌM XA. Đặt vấn Lí do chọn đề tàiToán học là một trong những bộ môn quan trọng trong nền giáo dục của mỗi đấtnước. Mặc dù học sinh ngay từ lúc đi học đã được học và tiếp thu kiến thức toánhọc rất lớn qua các năm học nhưng môn Toán không phải là bộ môn dễ dàng đốivới tất cả các học sinh, đặc biệt là những học sinh có năng lực tư duy yếu, tế giảng dạy cho thấy, đối với đa số các em học sinh mà chủ yếu là các emhọc sinh yếu kém, việc tìm ra lời giải cho một bài toán là điều không hề đơn giảnvà hầu hết đều mang tính tự phát, làm theo bản năng, không có hệ thống hayphương pháp cụ thể. Các em không nắm được các dạng toán, phương pháp giảitoán qua các dạng bài, không thuộc quy tắc, tính chất, định lý… nên đã học yếu lạicàng yếu hơn qua từng năm chương trình Toán cấp Trung học cơ sở, bài toán tìm x được kế thừavà phát triển từ các bài toán tìm x ở bậc Tiểu học. Ở lớp 6 và lớp 7 vẫn được gọi làbài toán tìm x, lớp 8 và lớp 9 gọi là bài toán giải phương trình. Xuất phát từ nhữngbài toán thực tế đơn giản như “ Tìm số gạo đã ăn, biết tổng số gạo đã mua là 30kgvà số gạo còn lại là 17kg” hay “ Tìm số kẹo An có ban đầu biết An cho em 6 cái thìcòn lại 5 cái kẹo”... mà hình thành các bài toán tìm một số khi biết các thông tinliên quan. Trong chương trình Toán 6, bài toán tìm x chủ yếu vẫn ở dạng tương đốiđơn giản, học sinh đã được học ở lớp 4, lớp 5 và được mở rộng hơn với các dạngtoán tìm x trong lũy thừa, tìm x trong giá trị tuyệt đối hay vận dụng quy tắc chuyểnvế để tìm dù được tiếp cận với dạng toán từ Tiểu học nhưng qua thực tế giảng dạybộ môn Toán, bản thân tôi nhận thấy khi giải bài toán tìm x, các em học sinh đặcbiệt là học sinh yếu kém còn mắc rất nhiều sai lầm khi làm toán. Xuất phát từnhững lí do trên, tôi xin mạnh dạn viết chuyên đề” Giúp học sinh yếu kém lớp 6khắc phục những sai lầm khi giải bài toán tìm x” nhằm giúp các học sinh yếu kém-1-tự tin hơn trong việc giải toán, từ đó dần hình thành niềm yêu thích đối với Mục đích nghiên cứu- Đánh giá thực trạng kỹ năng giải bài toán tìm x của học sinh yếu kém mônToán lớp 6 tại trường THCS Gia Phát hiện và chỉ ra các sai lầm của học sinh trong quá trình trình bày và giải bàitoán tìm Cung cấp kiến thức cơ bản và phương pháp giải, qua đó giúp học sinh khắc phụcdần các sai lầm để giải các bài toán tốt Đề xuất một số kỹ năng giải bài toán tìm x, mang lại hiệu quả nhằm nâng caochất lượng dạy học cho học sinh yếu kém lớp 6 trường THCS Gia Đối tượng nghiên cứuHoạt động học tập của học sinh yếu kém lớp 6 trong các bài toán “tìm x” tạiChương I – Số học Phạm vi nghiên cứuMột số bài toán “tìm x” thường gặp trong Chương I - Số học lớp kiến số tiết dạy chuyên đề là 3 Phương pháp nghiên cứu- Thu thập, tham khảo và xử lí tài liệu sưu tầm Điều tra khả năng học của học Phân tích, khái quát hóa và đúc rút kinh nghiệm trong quá trình giảng Trao đổi, thảo luận chuyên môn với đồng Cập nhật thông tin từ mạng Nội dungI. Thực trạng và chất lượng giáo dục của đơn vị năm học 2018-2019Qua thực tế nhiều năm giảng dạy môn toán ở trường THCS Gia Khánh, tôi nhậnthấy rằngThứ nhất Một số em học sinh tiếp thu kiến thức môn toán còn chậm, nhiềuem yếu kém môn hai Học sinh còn rất lúng túng về phương pháp giải, chưa nắm vữngcách giải đối với từng dạng bài,quá trình giải chưa chặt ba Đối với các bài tập mà đề bài yêu cầu tìm x, hầu hết các em chỉ làmđược các bài toán ở dạng đơn giản còn các dạng toán tổng hợp kiến thức các emthường lúng túng thậm chí bế tắc dẫn đến lời giải sai hoặc bỏ không thể Kết quả bài kiểm tra khảo sát giữa học kì I của học sinh lớp 6 năm học2018-2019 như sauLớpTổng Điểm giỏisốTS %HS6A2,A3,A4 13153,4Điểm kháĐiểm TBĐiểm yếuĐiểm kémTS%TS%TS%TS%2519,15138,93829,0129, nhân-Lớp 6 là lớp đầu cấp THCS khối lượng kiến thức nhiều, được dàn trải ở hầu khắpcác bộ sinh chưa có phương pháp học tập hiệu tự giác, tự quản của học sinh trong học tập còn rất nhiều hạn chế, chưa nhậnthức đúng về động cơ và mục đích học tập, các em còn ham chơi, lười học sĩ số đông nên việc bao quát đến các học sinh của giáo viên trên lớp cònhạn Yêu cầu và mức độ đánh giá ở cấp tiểu học còn khá cảnh gia đình học sinh gặp nhiều khó khăn do bố mẹ bận làm trong các khucông nghiệp nên việc quản lí và quan tâm con em họ chưa Đa phần các em học yếu là do chưa có cố gắng, chưa ý thức học tập, chưa chịukhó học ở nhà, do“hổng” kiến thức số học sinh học yếu do năng lực tư duy yếu, tiếp thu kiến thức, hình thành kĩnăng Phương pháp dạy ở cấp 2 khác so với phương pháp dạy ở cấp tiểu Các giải pháp sử dụng để giải quyết vấn đềVới các nguyên nhân trên đây tôi mạnh dạn đưa ra một số giải pháp nhằm giúphọc sinh yếu kém lớp 6 có được kĩ năng giải bài toán tìm x trong chương I số họclớp 6 và tránh mắc phải những sai lầm khi đưa ra lời giải bài đó từng bướcnâng cao về mặt kĩ năng trong việc giải các bài tập toán cho học sinh, phát huy,khơi dậy khả năng sử dụng hiệu quả kiến thức vốn có của học sinh, đồng thời tạocho các em ham thích học môn toán, đáp ứng những yêu cầu về đổi mới phươngpháp và nâng cao chất lượng dạy học hiện nay .. sát chất lượng của học sinh đầu năm để phân loại đối tượng yếukém, từ đó tìm hiểu các nguyên nhân dẫn đến học sinh học yếu môn hiện các biện pháp để khắc phục tình trạng “ hổng” về kiến thức, sailầm trong kĩ năng giải toán của học lại quy tắc giải và phân tích các thành phần của các bài toán “tìmx”đơn giảnDạng 1 Tìm “số hạng” chưa biết trong một đóhoặc x + a = ba là số hạng đã biếtx là số hạng chưa biếtb là tổngCách làmx=b–aQuy tắc Muốn tìm số hạng chưa biết ta lấy “tổng” trừ đi “số hạng” đã viên yêu cầu học sinh không chỉ học thuộc công thức mà cần phảithuộc quy tắc giải .Ví dụ Tìm số tự nhiên x, biết x + 3 = 8Học sinh thường mắc sai lầm như saux+3=8x=8+3x = 11Vậy x = 11Nguyên nhân sai lầm Không xác định được vai trò của thành phần cần tìm trongbài toán là một số hạng chưa pháp Giáo viên yêu cầu học sinh xác định đúng thành phần của các số trongbài toán, từ đó nhắc lại quy tắc tìm thểx+3=8x là số hạng chưa biết, 3 là số hạng đã biết, 8 là tổngNhấn mạnh quy tắc tìm số hạng chưa biết trong một tổngLời giải đúng như saux+3=8x=8–3x=5Vậy x = 5Dạng 2 Tìm “số bị trừ”, “số trừ” trong một x-a=bTrong đó x là số bị trừa là số trừb là hiệuCách làm x = b + aQuy tắc Muốn tìm số” bị trừ" ta lấy “hiệu” cộng với “số trừ”.Ví dụ Tìm số tự nhiên x, biếtx - 8 = 10-Khi đưa ra lời giải học sinh thường sai lầm như saux - 8 = 10x = 10 -8x=2-Nguyên nhân sai lầm của học sinh là chưa nhớ đúng quy tắc giải và chưa xácđịnh đúng các thành phần trong bài toán nên dẫn đến lời giải pháp Giáo viên yêu cầu học sinh xác định đúng thành phần của các sốtrong bài toán rồi nhắc lại quy tắc tìm x. x là số bị trừ; 8 là số trừ; 10 là hiệu.Từ đó ta đi đến lời giải đúng saux - 8 = 10x = 10 + 8x = 18Vậy x = 18• a-x=bTrong đó a là số bị trừx là số trừb là hiệuCách làmx=a–bQuy tắc Muốn tìm “số trừ”ta lấy “số bị trừ” trừ đi “hiệu”.Ví dụTìm số tự nhiên x biết15 - x = 9-Học sinh thường giải sai như sau 15 - x = 9-5-x = 9 +15x = 24-Nguyên nhân sai lầm của học sinh là chưa nhớ đúng quy tắc giải và các thànhphần trong bài toán nên dẫn đến lời giải pháp Giáo viên yêu cầu học sinh xác định đúng thành phần của các sốtrong bài toán rồi nhắc lại quy tắc tìm x. 15 là số bị trừ; x là số trừ; 9 là hiệuTừ đó ta có lời giải đúng như sau15 - x = 9x = 15 - 9x=6Vậy x = 6Dạng 3 Tìm “thừa số” chưa biết trong một =bTrong đó a là thừa số đã biếtx là thừa số chưa biếtb là tíchCách làm x = b aQuy tắc Muốn tìm “thừa số” chưa biết ta lấy “tích” chia cho “thừa số” đã dụTìm số tự nhiên x, biết3 . x = 18Có những học sinh đã đưa ra lời giải như sau3 . x = 18x = 18 . 3x = 54Nguyên nhân sai Học sinh không nhớ chính xác quy tắc cũng như cách giải dạngtoán tìm “thừa số” chưa biết trong một tích, chưa xác định đúng các thành phầntrong bài hướng dẫn Cần nhắc lại quy tắc và cách làm rồi cho học sinh tìm các thànhphần trong bài toán 18 là tích, 3 là thừa số đã biết, x là thừa số chưa biết. Từ đógiúp học sinh đưa ra lời giải chính xác cho bài giải đúng-6-3 . x = 18x = 18 3x=6Vậy x = 6Dạng 4 Tìm “số bị chia”, “số chia” trong một thương.•xa=bTrong đó x là số bị chiaa là số chiab là thươngCách làm x = b . aQuy tắcMuốn tìm “thừa số” chưa biết ta lấy “thương” nhân với “số chia”.Ví dụ Tìm số tự nhiên x, biếtx3=9Có học sinh đưa ra lời giải như saux3=9x=93x=3Nguyên nhân sai của học sinh Học sinh không nhớ chính xác quy tắc cũng nhưcách giải dạng toán tìm “số bị chia” trong một hướng dẫn Cần nhắc lại quy tắc và cách làm rồi cho học sinh tìm các thànhphần trong bài toán x là số bị chia; 3 là số chia; 9 là thương. Từ đó giúp học sinhđưa ra lời giải chính xác cho bài giải đúngx3=9x= = 27Vậy x = 27• ax=bTrong đó a là số bị chiax là số chiab là thươngCách làm x = a bQuy tắc Muốn tìm “số chia” ta lấy “số bị chia” chia cho “thương”.-7-Ví dụ Tìm số tự nhiên x, biết15 x = 3Có học sinh đưa ra lời giải như sau 15 x = 3x = 3 .15x = 45Nguyên nhân sai của học sinh Học sinh không nhớ chính xác quy tắc cũng nhưcách giải dạng toán tim “số chia” trong một hướng dẫn Cần nhắc lại quy tắc và cách làm rồi cho học sinh tìm các thànhphần trong bài toán 15 là số bị chia; x là số chia; 3 là thương. Từ đó giúp học sinhđưa ra lời giải chính xác cho bài x = 3x= 15 3x=5Vậy x = 5Trong hai dạng toán tìm “số bị chia” và “số chia” ,“tìm số trừ “và“số bị trừ“thì học sinh thường hay lúng túng và sai lầm vì không nhớ rõ cách làm và quytắc nên hay nhầm lẫn giữa “số chia” và “số bị chia” ,”số trừ” và “ số bị trừ “ vìvậy ngoài việc giáo viên cho học sinh nhắc lại quy tắc và cách làm thì giáo viêncần cho học sinh luyện tập dạng này càng nhiều càng tốt bằng cách cho các emlàm các bài toán tương tự rồi so sánh giữa chúng để học sinh nhận được sự tích các thành phần trong mỗi bài toán “tìm x” phức 5 Tìm x trong các bài toán phối hợp các phép toán cộng, trừ, nhân,chia, trong ngoặc, ngoài dụ• b– a. x + b = c• a. x - b = c• a x + b = c-8-• x + b a = cCách làm các dạng toán này là học sinh phải biết xác định thành phần “ưutiên” rồi quy chúng về các dạng toán đơn giản đã phần ưu tiên” cho dạng toán này là+ phần tích có chứa x+ hoặc thương có chứa x+ hoặc trong ngoặc có chứa xVí dụ1 Bài 47-SGK-T24 Tìm số tự nhiên x, biết124 + 118 - x = 217- Sai lầm Khi gặp dạng toán này học snx chưa biết → x + 1 chưa biết ⇒ Bài toán có dạng tìm “thừa số” chưabiết trong một tích. Ta giải tiếp như sau3x +1 = 54x+1 =54 3x+1= 18Đến đây ta đưa bài toán về dạng toán 1 Tìm “số hạng chưa biết ” trong một hiệuvà giải tiếp như saux = 18- 1x = 17Vậy x = dụ 5 Bài 161 –SGK-T63 Tìm số tự nhiên x, biết 3x – 6 .3 = 34-11- Sai lầm Học sinh không xác định được đâu là thành phần ưu tiên nên lúngtúng ở giá trị vế phảix chưa biết → 3x chưa biết → 3x – 6 chưa biết ⇒-GV hướng dẫnBài toán dạng tìm “thừa số” chưa biết trong một giá trị vế phải không là thành phần ưu tiên nên ta thực hiện tính trước nhằmgiảm bớt sự cồng có lời giải đúng 3x – 6 .3 = 34 3x – 6 .3 = 81 3x – 6 = 8133x – 6= 273x = 27 +63x = 33x= 33 3x = 11Vậy x = 11Ví dụ 6 Bài 204 – SBT- T26 Tìm số tự nhiên x, biết 2600 +6400 – =1200- Sai lầm Học sinh không xác định được đâu là thành phần ưu tiên nên lúngtúng ở thành phần trong ngoặc-GV hướng dẫnx chưa biết → chưa biết ⇒ Bài toán dạng tìm “số trừ” trong một hiệuVới 2600 + 6400 là số bị là số chưa là giải học sinh dễ dàng thực hiện phép tính để thành phần không ưu tiên bớtcồng có lời giải đúng 2600 +6400 – =12009000 – = 9000 = 7800-12-x= 7800 3x = 2600Vậy x = 2600Ví dụ 7 Bài 204 – SBT- T26 Tìm số tự nhiên x, biết[ – 72 2 – 84].28 = 5628-Sai lầm Ở ví dụ này học sinh hay rối và không biết xuất phát từ hướng dẫnx chưa biết → chưa biết → -72 chưa biết → – 72 2 chưa biết → – 72 2 - 84 chưa biết ⇒ Bài toán đưa về dạng toán tìm” thừa số” chưabiết trong một có lời giải đúng bài toán như sau[ – 72 2 – 84].28 = 5628 – 72 2 – 84= 5628 28 – 72 2 – 84= 201-Làm tương tự để tìm thành phần ưu tiênx chưa biết → chưa biết → -72 chưa biết → – 72 2 chưa biết⇒ Bài toán trở về tìm “số bị trừ “trong một đó ta có lời giải tiếp như sau – 72 2 – 84= 201 – 72 2 = 201 + 84 – 72 2= – 72 = – 72= 570 + = 1542x= 642 6x=107Vậy x = 1073. Hướng dẫn học sinh học tập ở nhàGiáo viên hướng dẫn và cho học sinh làm các bài tập tương tự như sauTìm số tự nhiên x biếta 1428 x = 14-13-b 4 x 17 = 0c 7x – 8 = 713d x – 35 – 120 = 0e 156 – x + 61 = 82f 12x – 33 = khi tôi áp dụng chuyên đề này vào giảng day. Kết quả nhận được như sau- Học sinh không còn lúng túng, sai lầm về cách giải cho từng dạng bài mà tôi đãnêu ở Biết phân tích để lựa chọn cách giải chính Hầu hết học sinh đã trình bày được lời giải thể Kết quả khảo sát khi chưa thực hiện chuyên đề của học sinh lớp 6 trườngTHCS Gia KhánhLớpTổng Điểm giỏisốTS %HS6A2,A3,A4 12864,7Điểm kháĐiểm TBĐiểm yếuĐiểm kémTS%TS%TS%TS%2821,95039,13527,397,0Kết quả khảo sát khi đã thực hiện chuyên đề của học sinh lớp 6 trường THCSGia Khánh năm học 2019-2020 như sauLớpTổng Điểm giỏisốTS%HS6A2,A3,A4 12897,0Điểm kháĐiểm TBĐiểm yếuĐiểm kémTS%TSTS%TS%3628,1 736,321,6%57,0 luận và kiến nghị 1. Kết luậnTrên đây tôi đã trình bày lại kinh nghiệm của mình về phương pháp dạy mộtsố dạng toán tìm x đối với học sinh yếu kém trong chương I số học lớp 6. Sau khidạy hết chương này với kết quả thu được ở bài kiểm ta cuối chương I, tôi có phầnyên tâm về việc nắm kiến thức của học sinh đặc biệt là cách trình bày bài toán tìmx rõ ràng, mạch lạc theo từng bước tôi đã hướng dẫn. Khả quan trước kết quả đạtđược của mình đã gây được hứng thú cho các em trong giờ học toán, giảm bớt-14-căng thẳng và sức ép tâm lí với các em mỗi khi vào giờ học bộ môn. Ngay chươngđầu đã hướng cho các em trước khi giải một bài toán phải phân tích kĩ đề bài, xâydựng phương pháp giải rồi mới tiến hành giải toán. Hình thành cho các em thóiquen này giúp các em trong quá trình học toán gặp nhiều thuận lợi, với loại toántìm x các em làm tốt ở lớp 6 thì lên lớp 7,8,9 sẽ giải các bài tập liên quan đến toántìm x hoặc toán giải phương trình thật dễ Kiến nghịTrên đây là những kinh nghiệm tôi đã đúc kết lại trong quá trình dạy toán vàđặc biệt là giảng dạy bài toán tìm x lớp nội dung chuyên đề nêu trên chắc còn nhiều thiếu sót do trình độ cònhạn chế, rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo và bạn bèđồng nghiệp để tôi được tích luỹ thêm kinh nghiệm cho bản xin chân thành cảm ơn!-15-
PHẦN MỞ ĐẦU LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI. Trên lĩnh vực giáo dục, đổi mới phương pháp dạy học đã được đề cập và bàn luận sôi nổi từ nhiều thập kỉ qua. Các nhà nghiên cứu phương pháp dạy học đã không ngừng nghiên cứu, tiếp thu những thành tựu mới của lí luận dạy học hiện đại để đưa nền giáo dục nước ta ngày càng hiện đại hơn, đáp ứng nhu cầu học tập ngày càng cao. Những năm gần đây, định hướng đổi mới phương pháp dạy học đã được thống nhất theo tư tưởng tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh dưới sự tổ chức hướng dẫn của giáo viên. Học sinh phải tự giác chủ động tìm tòi phát hiện, giải quyết nhiệm vụ nhận thức và có ý thức vận dụng các kiến thức, kỹ năng thu nhận được… Và thực tế, việc áp dụng phương pháp dạy học đã phát huy tối đa năng lực học tập của học sinh, đặc biệt là đối tượng học sinh khá trở đối với những đối tượng học sinh yếu, kém thì sao? Tình trạng học sinh học yếu môn Toán ở cấp THCS là một thực tế đáng lo ngại và là nỗi băn khoăn trăn trở của nhiều giáo viên dạy Toán. Tình trạng trên còn trầm trọng hơn đối với học sinh trên địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc, vùng kinh tế đặc biệt khó khăn. Có nhiều nguyên nhân làm cho học sinh học yếu môn Toán, song nguyên nhân chính là học sinh chưa có phương pháp học tập đúng đắn, có nhiều lỗ hỗng về kiến thức, kỹ năng. Chính vì vậy, tình trạng học sinh học yếu môn Toán ngày càng tăng và nguy hiểm hơn là sự kéo dài từ năm này sang năm khác. Từ thực tế đó tôi nhận thấy cần phải nghiên cứu, tìm ra giải pháp để khắc phục tình trạng trên mới có thể nâng cao chất lượng giảng dạy bộ môn, tạo cho học sinh niềm say mê học tập nhất là đối với môn Toán. Vì lí do trên nên tôi chọn đề tài Một số giải pháp khắc phục tình trạng học sinh học yếu môn Toán để nghiên cứu. Trang 1 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN. Nghị quyết số 40/2000/QH10 ngaøy 9/12/2000của quốc hội khóa X về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông với mục tiêu “ Xây dựng nội dung chương trình, phöông phaùp giáo dục, sách giáo khoa phổ thông mới nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thế hệ trẻ, đáp ứng nhu cầu phát triển nguồn nhân lực phục vụ công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước phù hợp với thực tiễn và tiếp cận trình độ giáo dục phổ thông của các nước trong khu vực và trên thế giới. Với chủ đề năm học là “Đổi mới công tác và nâng cao chất lượng giáo dục”, một trong những biện pháp đó là giúp đỡ học sinh yếu để cải thiện chất lượng giáo dục. Toán là môn học có tính tư duy cao, đòi hỏi học sinh phải có năng lực tư duy tốt, phương pháp học tập đúng đắn, có niềm tin và sự say mê thì mới có kết quả học tập tốt. Nhưng thực tế dạy học hiện nay thì đa phần học sinh rất ngại học Toán. Kết quả học tập môn Toán tương đối thấp, hơn nữa chương trình sách giáo khoa lại là một chuẩn kiến thức chung cho tất cả các đối tượng học sinh nên khi giảng dạy đa số giáo viên phải đáp ứng các chuẩn kiến thức chung đó. Quan điểm của sự đổi mới phương pháp hiện nay là Dạy học lấy học sinh làm trung tâm, yêu cầu người giáo viên phải quan tâm đến từng đối tượng học sinh, đặc biệt là học sinh yếu mới có thể đạt được hiệu quả giáo dục cao. Trình tự dạy học môn Toán cho học sinh yếu, kém dựa trên các nội dung phụ đạo học sinh yếu và được áp dụng theo phương pháp dạy học mới nhằm đặt học sinh ở vị trí trung tâm. Học sinh phải tích cực chủ động, sáng tạo, tự giác, chủ động tìm tòi phát hiện giải quyết nhiệm vụ nhân thức và có ý thức vận dụng linh hoạt các kiến thức kỹ năng thu nhận được. Quy trình chung để giảng dạy đối với học sinh yếu kém theo các bước - Tạo tiền đề xuất phát Trang 2 2. - Lấp lỗ hỗng kiến thức - Luyện tập vừa sức. - Giúp đỡ học sinh có thái độ và phương pháp học tập. PHẠM VI ĐỀ TÀI Tìm ra phương pháp bồi dưỡng học sinh học yếu môn Toán là vấn đề mà hầu như giáo viên dạy Toán nào cũng quan tâm để cải tiến chất lượng bộ môn. Vì lẽ đó không ít giáo viên đã nghiên cứu đề xuất nhiều giải pháp tốt. Song, thực tế giảng dạy mỗi vùng, miền, mỗi địa bàn giáo dục lại khác nhau nên tôi tiếp tục nghiên cứu phương pháp phụ đạo học sinh học yếu môn Toán cho đối tượng học sinh mà tôi giảng dạy trên địa bàn huyện Đam Rông và sau này là huyện Lâm Hà. Nội dung chủ yếu là trình bày một số giải pháp để khắc phục tình trạng học yếu môn Toán của học sinh lớp 6. Gíúp các em tiến bộ hơn trong học tập. PHẦN I. THỰC TRẠNG GIẢNG DẠY MÔN TOÁN. quả khảo sát chất lượng Từ thực tế giảng dạy ở một trường THCS thuộc huyện Đam Rông, một trường học thuộc vùng sâu kinh tế mới có hơn 40% học sinh dân tộc Tây Nguyên. Bảng khảo sát chất lượng đầu năm học 2006 -2007 Lớp 6A1 Sĩ số 42 Điểm >=8 Trên TB Dưới TB Điểm =8 Trên TB Dưới TB Điểm 6 thì các em không thể phân tích được bài toán, không hiểu được phải tìm x như thế nào? Hoặc các bài tập liên quan đến thực tế thì các em không thể vận dụng kiến thức để giải. Chẳng hạn bài toán Một số sách trong thư viện nếu xếp thành từng bó 10 quyển, 12 quyển, 15 quyển đều vừa đủ bó. Tính số sách đố biết rằng số sách trong khoảng 100 đến 150 quyển. Không xác định thành phần cũng như quan hệ của các số, các biểu thức trong bài Toán tìm x Chẳng hạn Tìm x biết 219 – 7x+1 =100 hay 3x - 6.3 = 34. Đa số học sinh yếu không biết cách bắt đầu giải ra sao? Phép Toán nào phải giải quyết trước, Phép Toán nào phải giải quyết sau. Trang 5 Đối với các bài Toán có vận dụng tính chất phân phối giữa phép nhân và phép cộng thì các em chỉ việc bấm máy tính cho ra kết quả mà không biết cách áp dụng. d Thực hành tính toán kém, hay sai sót, nhầm lẫn. Đối với học sinh yếu khi thực hiện tính toán thường xuyên sai dấu khi thực hiện một dãy các phép Toán, nhất là các biểu thức có dấu ngoặc, kĩ năng tính rất chậm, phụ thuộc nhiều vào máy tính. Còn lúng túng và khó khăn trong khi thực hiện các phép Toán cộng, trừ, nhân, chia….đối với hai số trái dấu. e Diễn đạt thiếu mạch lạc, lập luận thiếu căn cứ, sử dụng thuật ngữ Toán học thiếu chính xác. f Thái độ học tập thờ ơ, phương pháp học tập bộ môn Toán chưa tốt. Nhiều em học sinh chưa tự giác học tập, chưa có động cơ học tập nên học không tốt. Có nhiều em học các môn xã hội rất khá nhưng rất ngại học Toán. Tâm lý chung của học sinh là rất sợ các môn tự nhiên, nhất là môn Toán. Các em học yếu thường không có sự cố gắng liên tục, trong giờ học thường thiếu sự tập trung, không chú ý. Hay tìm cách vắng học vào những hôm có hai tiết Toán. Có thái dộ rất thụ động và thờ ơ với việc học tập. Bài tập giao về nhà các em chỉ làm cho có trong tư thế đối phó. Tệ hơn có em còn chép nguyên văn trong sácg giải hay của bạn bè mà không hiểu gì, thậm chí có những học sinh cá biệt không bao giờ làm bài tập ở nhà, thái độ thiếu hợp tác trong giờ học, không mang sách vở đầy đủ, có khi còn không chịu ghi bài. Ngoài ra còn hiện tượng một số em học sinh dân tộc thì không bao giờ nói một lời trong giờ học Toán. Ngay cả một số em đã tiến bộ được một thời gian rồi lại tiếp tục thiếu cố gắng dẫn đến tình trạng sút kém không có lối thoát…Nhiều em thiếu tự tin vào bản thân mình. Đôi khi bài tập làm đúng rồi nhưng khi giáo viên hỏi lại thì các em lúng túng, ngập ngừng không tự tin vào bài giải của mình. Trang 6 Khi hoïc ôû nhaø, caùc em cuõng khoâng coù phöông phaùp hoïc taäp vaø quy trình laøm vieäc ñuùng. Thöôøng laø chöa naém lyù thuyeát ñaõ voäi lao vaøo laøm baøi taäp, maø laïi khoâng bao giôø laøm ngoaøi nhaùp. Ñaây laø ñaëc thuø cuûa học sinh hoïc yeáu caùc moân töï nhieân noùi chung. Laøm khoâng ñöôïc laïi naûn chí, quay sang hoïc lyù thuyeát moät caùch mieãn cöôõng, hình thöùc, boù chaët vaøo caùc ví duï trong saùch giaùo khoa hay hoïc veït ñeå ñoái phoù. Trong giôø hoaït ñoäng nhoùm caùc em học sinh yeáu thöôøng raát thôø ô, baøn quan, chæ tham gia cuøng caùc baïn cho coù maët hoaëc laøm vieäc moät caùch qua loa, chieáu leä, khoâng naém ñöôïc yeâu caàu cuûa vaán ñeà caàn thaûo luaän hay tính toaùn. 3/ Nguyeân nhaân Moät trong caùc nguyeân nhaân khieán caùc em sôï hoïc boä moâân toaùn Ñoù laø moät trong caùc boä moân khoa hoïc ñoøi hoûi ngöôøi hoïc phaûi coù tính tö duy cao, tính kieân trì, nhaãn naïi, ñeàu naøy khoâng phaûi ai cuõng coù saün, caøng khoâng theå hoïc veït, khoâng theå hoïc tuyø höùng. Caùc bieåu hieän treân cuõng laø nguyeân nhaân chuû quan daãn ñeán tình traïng hoïc yeáu ôû ña soá HS yeáu moân Toaùn. Ngoaøi ra coøn coù moät soá nguyeân nhaân khaùch quan sau a Söï quan taâm cuûa moät soá phuï huynh coøn haïn cheá. Ñieàu kieän hoïc taäp coøn khoù khaên. Söï quan taâm cuûa moät soá phuï huynh ñoái vôùi vieäc hoïc cuûa con em mình coøn haïn cheá. Ñaëc bieät coù nhöõng phuï huynh cuûa nhöõng em hoïc sinh yeáu khoâng bao giôø kieåm tra vôû saùch cuûa caùc em. Phoù thaùc vieäc hoïc taäp cuûa caùc em cho nhaø tröôøng. Nhieàu em thuoäc dieän yeáu keùm ñöôïc nhaø tröôøng toå chöùc hoïc phuï Trang 7 ñaïo mieãn phí cuõng khoâng chòu tham gia hoïc nghieâm tuùc, thöôøng xuyeân troán hoïc ñi chôi maø phuï huynh khoâng heà hay hoïc sinh nhaø ôû xa tröôøng töø 6 ñeán hôn 12 km. Ñi hoïc phaûi qua soâng, qua suoái, nôi ôû thì khoâng coù ñieän, vieäc ñeán tröôøng ñeàu ñaën cuûa caùc em ñaõ laø moät coá gaéng lôùn, nhieàu em khoâng coù baïn ñeå trao ñoåi, hoïc hoûi laãn nhau. b Yeáu toá xaõ hoäi. Trong thöïc teá hieän nay, vieäc hoïc taäp cuûa moät soá khoâng ít hoïc sinh coøn thieáu nghieâm tuùc, caùc em coù thaùi ñoâï chaùn naûn trong hoïc taäp nhaát laø ôû caùc moân hoïc coù tính tö duy cao nhö moân toaùn. Söï phaùt trieån buøng noå cuûa coâng ngheä thoâng tin cuøng vôùi Internet, caùc dòch vuï vui chôi, giaûi trí haáp daãn loâi cuoán caùc em hôn laø nhieäm vuï hoïc taäp. Thöïc teá daïy hoïc moân Toaùn ôû nhieàu tröôøng hieän nay cho thaáy nhieàu, raát nhieàu học sinh chaùn hoïc, löôøi hoïc vaø coù khuynh höôùng “ ham chôi hôn ham hoïc”, Tình traïng hoïc taäp cuûa caùc em laø “raát khoù nhôù nhöng laïi mau queân” caøng trôû neân phoå bieán. c Nhieàu giaùo vieân daïy Toaùn chöa coù phöông phaùp phuø hôïp. Nhieàu giaùo vieân daïy Toaùn chöa coù phöông phaùp phuø hôïp vôùi ñoái töôïng học sinh, chöa thöïc söï quan taâm ñeán taát caû học sinh trong caû lôùp, chæ chuù troïng vaøo nhöõng em hoïc khaù, gioûi hay chöa coù bieän phaùp ñoäng vieân khích leä kòp thôøi ñoái vôùi nhöõng tieán boä cuûa học sinh duø laø raát nhoû. Moät soá giaùo vieân coøn hôi nghieâm khaéc, laøm cho học sinh coù taâm lyù e sôï trong giôø hoïc, ruït reø khoâng daùm phaùt bieåu. d Ñaëc thuø cuûa boä moân. Trang 8 Ñaëc thuø cuûa moân Toaùn laø thieáu tính sinh ñoäng, haáp daãn neân học sinh khoâng coù yù thöùc tìm hieåu, khaùm phaù kieán thöùc môùi nhö caùc moân hoïc khaùc. Hôn nöõa thieát bò daïy hoïc cho moân Toaùn laø raát ít, khoâng sinh ñoäng neân học sinh ít coù höùng thöù khi hoïc moân Toaùn. PHAÀN II. CAÙC GIAÛI PHAÙP KHAÉC PHUÏC TÌNH TRAÏNG HOÏC SINH YEÁU MOÂN TOAÙN Học sinh yeáu laø moät toàøn taïi khaùch quan, moät phaàn do giaùo vieân chöa quan taâm ñuùng möùc, chöa giuùp ñôõ kòp thôøi ñeå caùc em hoûng kieán thöùc cô baûn. Moät phaàn laø do học sinh khoâng thích hoïc, khoâng bieát caùch hoïc daãn ñeán ngaøy caøng tuït haäu hôn so vôùi trình ñoä chung cuûa lôùp. Neáu khoâng coù söï giuùp ñôõ cuûa giaùo vieân thì ñoái töôïng học sinh yeáu keùm seõ deã rôi vaøo voøng luaån quaån, hoïc yeáu, hoïc keùm vì coù loã hoãng kieán thöùc, vì khoâng bieát vaän duïng kieán thöùc hay khoâng coù phöông phaùp hoïc taäp ñuùng ñaén. Ngöôïc laïi, nhöõng ñieàu ñoù khi khoâng khaéc phuïc ñöôïc seõ laøm cho tình traïng hoïc keùm ngaøy caøng trôû neân traàm troïng vaø nguy hieåm hôn laø söï keùo daøi töø naêm naøy sang naêm khaùc. Khoâng caàn keå nguyeân nhaân do ñaâu, giuùp ñôõ học sinh yeáu laø vieäc laøm caàn thieát, khoâng theå giaûi quyeát trong moät sôùm moät chieàu maø phaûi coù loä trình hôïp lyù, coù nhöõng bieän phaùp saùt thöïc, hieäu quaû vaø kòp thôøi, nhaát laø phaûi coù keá hoaïnh rieâng cho moãi học sinh . Ñeå khaéc phuïc phaàn naøo tình traïng treân, toâi ñöa ra moät soá giaûi phaùp giuùp caùc em phaàn naøo caûi thieän tình traïng yeáu keùm cuûa boä moân Toaùn cuõng nhö vieäc naém kieán thöùc kyõ hôn, saâu hôn, vaän duïng ñöôïc linh hoaït kieán thöùc ñoù vaøo baøi taäp. Trang 9 Trong tieát hoïc ñoàng loaït, baèng nhöõng bieän phaùp phaûn hoaù noäi taïi thích hôïp, giaùo vieân ñaõ coù theå taùc ñoäng ñeán töøng ñoái töôïng học sinh trong ñoù coù dieän yeáu keùm. Tuy nhieân beân caïnh ñoù, giaùo vieân caàn coù söï giuùp ñôõ cuï theå rieâng ñoái vôùi nhoùm học sinh yeáu keùm. Muïc ñích cuûa vieäc giuùp ñôõ rieâng naøy laø laøm cho dieän naøy theo kòp caùc yeâu caàu chung cuûa tieát hoïc treân lôùp vaø coù theå hoaø vaøo vieäc daïy ñoàng loaït toát hôn. Nhöõng giuùp ñôõ rieâng coù theå laø ngoaøi giôø chính khoaù, cuõng coù khi laø giuùp ñôõ rieâng trong giôø chính khoaù. Noäâi dung giuùp ñôõ nhoùm học sinh yeáu keùm moân Toaùn coù theå tieán haønh theo caùc giaûi phaùp sau A. Giaûi phaùp taâm lyù . Ñeå ngay töø ñaàu yeâu học sinh thích moân hoïc cuûa mình, toâi ñaõ taïo söï gaàn guõi vôùi caùc em töø nhöõng tieát hoïc ñaàu tieân baèng caùch hoûi thaêm tình hình hoïc taäp cuûa lôùp, trao ñoåi moät soá kinh nghieäm hoïc taäp ñaït hieäu quaû, chuù yù ñeán nhöõng học sinh coù hoaøn caûnh khoù khaên, ñoäng vieân caùc em baèng caùch keå nhöõng göông hoïc taäp vöôït khoù maø caùc em coù theå hoïc taäp. Luoân taïo cho caùc em taâm lyù thoaûi maùi trong giôø hoïc. Trong quaù trình daïy giaùo vieân caàn phaûi coù thaùi ñoä nheï nhaøng khi học sinh maéc khuyeát ñieåm, cö xöû kheùo leùo vôùi caùc em, xöû lyù toát caùc tình huoáng sö phaïm. Vieäc ñaùnh giaù nhaän xeùt phaûi coâng baèng, khaùch quan vaø coâng taâm, coâng khai keát quaû sau caùc giôø kieåm tra, caàn phaûi coù nhaän xeùt baøi laøm hoïc sinh. Phaûi coù kieán thöùc vöõng vaøng ñeå giaûi ñaùp caùc thaéc maéc moät caùch thuyeát phuïc. Trang 10 Ñeå baøi giaûng hay tieát hoïc cuûa mình theâm sinh ñoäng, toâi luoân tìm toøi taøi lieäu tranh aûnh veà caùc nhaø Toaùn Hoïc noåi tieáng keå cho caùc em nghe, hay nhöõng caâu chuyeän Toaùn hoïc maø toâi söu taàm treân maïng Internet, saùch baùo. Xaây döïng cho caùc em thoùi quen hoïc taâïp tích cöïc, ñoäng vieân kòp thôøi nhöõng học sinh tieán boä, cung caáp cho caùc em phöông phaùp hoïc taäp ñuùng, khuyeán khích caùc em khoâng ngöøng coá gaéng, taïo cô hoäi cho caùc em học sinh daân toâïc phaùt bieåu trong giôø hoïc. B. Giaûi phaùp daïy hoïc. 1. Taïo tieàn ñeà xuaát phaùt. Vieäc hoïc taäp coù keát quaû trong moät tieát hoïc ñoøi hoûi nhöõng tieàn ñeà xuaát phaùt nhaát ñònh veà kieán thöùc, kyõ naêng cuûa học sinh, giaùo vieân caàn phaûi coù traùch nhieäm laøm taùi hieän nhöõng kieán thöùc kyõ naêng ñoù. Vôùi học sinh khaù, gioûi nhöõng kieán thöùc kyõ naêng coù khi chæ caàn taùi hieän moät caùch aån taøng ôû nhöõng luùc thích hôïp lieân quan ñeán noäi dung môùi. Nhöng ñoái vôùi học sinh yeáu keùm thì neân taùch thaønh töøng khaâu rieâng bieät, taùi hieän moät caùc töôøng minh. Chaúng haïn ñoái vôùi chöông trình soá hoïc lôùp 6 + Tröôùc khi hoïc baøi Coäng hai soá nguyeân khaùc daáu, caàn oân taäp cho HS yeáu keùm thaät kyõ pheùp tröø hai soá töï nhieân vaø coäng hai soá nguyeân cuøng daáu. + Tröôùc khi hoïc baøi ruùt goïn phaân soá chöông IIIcaàn oân laïi caùch tìm öôùc chung lôùn nhaát chöông I + Tröôùc khi hoïc baøi quy ñoàng maãu soá nhieàu phaân soá chöông II caàn oân taäp cho học sinh yeáu keùm thaät kyõ veà caùch tìm boäi chung nhoû nhaát chöông I vaø pheùp nhaân hai soá nguyeân chöông II Trang 11 + Tröôùc khi hoïc baøi Pheùp coäng phaân soá caàn oân taäp cho học sinh yeáu keùm thaät kyõ caùch quy ñoàng maãu soá nhieàu phaân soá….. Ngoaøi ra söï chuaån bò tröôùc ôû nhaø cuûa học sinh cuõng khoâng keùm phaàn quan troïng, noù goùp phaàn tích cöïc vaøo vieäc tieán boä cuûa học sinh. Giaùo vieân phaûi yeâu caàu học sinh xem tröôùc baøi ôû nhaø, oân taäp laïi nhöõng kieán thöùc lieân quan ñeán baøi giaûng. Moät giôø daïy noùi chung vaø giôø luyeän taäp noùi rieâng, ngöôøi giaùo vieân khoâng chæ ñôn thuaàn laø chuaån bò toát, coâng phu moät, hai tieát daïy maø caàn chuù yù ñeán caû quaù trình daïy hoïc, töø ñoà duøng daïy hoïc ñeán noäi dung baøi daïy ñeå taïo cho hoïc sinh nhöõng tieàn ñeà xuaát phaùt nhaát ñònh. 2. Laáp loã hoãng kieán thöùc. Trong quaù trình daïy hoïc treân lôùp, ngöôøi giaùo vieân phaûi luoân coi troïng tính vöõng chaéc cuûa kieán thöùc kyõ naêng, phaûi quan taâm phaùt hieän nhöõng loå hoûng kieán thöùc kyõ naêng. Coù nhöõng loå hoãng coù theå khaéc phuïc ñöôïc ngay nhöng cuõng coù nhöõng loå hoãng duø laø ñieån hình nhöng treân lôùp chöùc ñuû thôøi gian khaéc phuïc vaø giaùo vieân phaûi coù keá hoaïch tieáp tuïc giaûi quyeát. Chaúng haïn học sinh khoâng naém vöõng thöù töï thöïc hieän caùc pheùp Toaùn thì coù theå khaéc phuïc ñöôïc ngay, nhöng khoâng naém ñöôïc caùch tìm öôùc, tìm boäi, tìm öôùc chung lôùn nhaát hay boäi chung nhoû nhaát cuûa moät soá thì phaûi khaéc phuïc daàn, khoâng theå laøm ngay trong moät tieát hoïc. 3. Luyeän taäp vöøa söùc. Ñoái vôùi học sinh yeáu keùm, ngöôøi giaùo vieân neân coi troïng tính vuõng chaéc cuûa kieán thöùc kyõ naêng hôn laø chaïy theo muïc tieâu ñeà cao, môû roäng kieán Trang 12 thöùc. Khi laøm vieäc rieâng vôùi học sinh yeáu keùm caàn ñeå caùc em taêng cöôøng luyeän taäp caùc baøi taäp vöøa theo söùc mình. Ngöôøi giaùo vieân caàn löu yù caùc yeâu caàu sau + Gia taêng soá löôïng baøi taäp cuøng theå loaïi vaø cuøng möùc ñoä, chaúng haïn cho caùc em thöïc hieän caùc pheùp Toaùn coäng, tröø, nhaân, chia hai soá cho thaät nhuaàn baøi toaùn coù vaän duïng tính chaát phaân phoái giöõa pheùp nhaân ñoái vôùi pheùp coäng cho caùc em laøm caøng nhieàu caøng toát maø khoâng sôï bò nhaøm chaùn. + Taêng cöôøng caùc baøi taäp tìm öôùc, tìm boäi cuûa moät soá hay öôùc chung lôùn nhaát, boäi chung nhoû nhaát cuûa hai hay nhieàu soá, vaø caùc baøi taäp thöïc teá. + Söû duïng caùc daïng baøi taäp phaân mòn hôn, chi tieát hôn. Ví duï ñoái vôùi caùc baøi toaùn tìm x phaûi baét ñaàu töø nhöõng baøi ñôn giaûn nhö Trang 13 Daïng 1 Daïng 2 a x+5 = 10. b x- 7 = 15. b 4x- 7 = 15. c 25-x =19 c 2x +8 = 18. d = 18. d 24x -3 =3 e 24x=3 e 219 -7x+1 =100 f x 6 =12 f 3x -6.3 =34 a 3 x+5 = 20. Ñoái vôùi daïng1 caàn cho caùc em xaùc ñònh ñöôïc vai troø cuûa x trong baøi Toaùn, caùch tìm ra sao? Moät khi caùc em ñaõ laøm toát roài thì chuyeån sang daïng 2, yeâu caàu caùc em xaùc ñònh thaønh phaàn cuõng nhö quan heä cuûa caùc soá, caùc bieåu thöùc trong baøi toaùn roài môùi thöïc hieän. Khi thöïc hieän coäng hai soá nguyeân khaùc daáu neân phaân thaønh caùc böôùc cuï theå nhö xaùc ñònh giaù trò tuyeät ñoái cuûa caùc soá tröôùc, sau ñoù thöïc hieän pheùp tröø hai soá töï nhieân, xaùc ñònh daáu cuûa keát quaû… 4. Giuùp ñôõ hoïc sinh veà thaùi ñoä vaø phöông phaùp hoïc taäp. Ngöôøi giaùo vieân caàn tìm hieåu, phaân tích, tìm ra nguyeân nhaân hoïc yeáu cuûa töøng hoïc sinh ñeå coù bieän phaùp khaéc phuïc hôïp lyù vaø hieäu quaû, kieân trì ñoäng vieân hoïc sinh, giuùp ñôõ caùc em töøng böôùc coù nieàm tin vaøo mình, töø ñoù coù thaùi ñoâï vaø phöông phaùp hoïc taäp ñuùng. Caàn cung caáp cho hoïc sinh caùc kieán thöùc sô ñaúng veà caùch thöùc hoïc taäp nhö phaûi naém vöõng lyù thuyeát môùi tieán haønh laøm baøi taäp, caàn phaûi ñoïc kyõ ñeà baøi, phaân tích caùc yeâu caàu cuûa baøi toaùn. Ñoái vôùi hình hoïc phaûi veõ hình saùng suûa, ñuùng vaø roõ raøng. Phaûi naém ñöôïc caùc ñònh nghóa, tính chaát, ñònh lyù Trang 14 lieân quan ñeán baøi taäp ñoù, phaûi bieát ñöôïc ñaâu laø giaû thieát, ñaâu laø keát luaän…. Thì môùi tìm ra caùch laøm. Ñoái vôùi soá hoïc hay ñaïi soá, phaûi naém ñöôïc coâng thöùc, quy taéc tính toaùn. Khi laøm baøi phaûi laøm nhaùp, vieát nhaùp roõ raøng. Ñaây laø ñieàu maø ña soá hoïc sinh yeáu khoâng bao giôø thöïc hieän. Beân caïnh ñoù ngöôøi giaùo vieân caàn chuù troïng daïy cho hoïc sinh bieát reøn luyeän tính töï giaùc hoïc taäp. Ñoù laø vieäc töï hoïc ôû nhaø. Thöïc chaát vieäc reøn luyeän phöông phaùp töï hoïc cho hoïc sinh khoâng chæ laø moät bieän phaùp naâng cao hieäu quaû daïy hoïc maø coøn laø muïc tieâu daïy hoïc. Theo giaùo sö Nguyeãn Haûi Chaâu vuï giaùo duïc trung hoïc thì “Trong caùc phöông phaùp hoïc taäp mang laïi hieäu quaû cao thì coát loõi laø phöông phaùp töï hoïc. Neáu reøn luyeän cho hoïc sinh ñöôïc phöông phaùp, kyõ naêng, thoùi quen, yù chí töï hoïc thì seõ taïo cho hoïc sinh loøng ham hoïc, khôi daäy noäi löïc voán coù cuûa moãi hoïc sinh, keát quaû hoïc taäp seõ taêng leân gaáp boäi, taïo ra söï chuyeån bieán töø hoïc taäp thuï ñoäng sang hoïc taäp chuû ñoäng.” Vì vaäy reøn luyeän phöông phaùp töï hoïc cho hoïc sinh ñöôïc coi laø moät tieâu chí quan troïng vaø caàn thieát ñeå khaéc phuïc tình traïng hoïc sinh hoïc yeáu, khoâng chæ laø moân Toaùn maø laø taát caû caùc moân hoïc. 5. Tích cöïc hoaù hoaït ñoäng nhoùm. Phöông phaùp daïy hoïc theo nhoùm laø moät trong nhöõng phöông phaùp môùi, giuùp caùc thaønh vieân trong nhoùm chia seõ baên khoaên kinh nghieäm cuûa baûn thaân vaø cuøng nhau xaây döïng kieán thöùc môùi. Baèng caùch thaûo luaän, học sinh coù theå noùi ra ñieàu mình ñang nghó, töø ñoù moãi hoïc sinh nhaän thöùc roõ ñöôïc trình ñoä hieåu bieát cuûa mình veà vaán ñeà ñöôïc neâu ra, thaáy mình caàn hoïc hoûi theâm nhöõng gì. Trang 15 Trong phöông phaùp naøy, thaønh coâng cuûa baøi hoïc phuï thuoäc vaøo söï tham gia nhieät tình cuûa caùc thaønh vieân, noù laø böôùc trung gian giöõa söï laøm vieäc ñoäc laäp cuûa töøng hoïc sinh vôùi söï laøm vieäc chung cuûa caû nhoùm. Khi phaân nhoùm hoïc taäp, giaùo vieân caàn chuù yù ñeán söï ñoàng boä giöõa caùc nhoùm phaûi coù ñuû caùc ñoái töôïng hoïc sinh hoïc sinh gioûi, khaù, trung bình, yeáu ñeå caùc em coù theå phaùp huy heát naêng löïc cuûa baûn thaân mình. Söï phaân nhoùm khoâng neân cöùng nhaét, khoâng phaûi luùc naøo cuõng laø chia theo baøn maø cuõng coù khi ñeå caùc em töï choïn nhoùm hoïc taäp cho mình. Sau moãi noäi dung ñaõ giaûng giaûi, thoâng qua caùc kieán thöùc ñaõ cung caáp, giaùo vieân coù theå ñònh höôùng cho hoïc sinh caùch giaûi quyeát vaán ñeà ccaàn thaûo luaän, caàn thöïc haønh hay tính toaùn. Toâi nhaän thaáy theo phöông phaùp naøy, hoïc sinh döôïc cuoán huùt vaøo caùc hoaït ñoäng hoïc taäp do giaùo vieân toå chöùc vaø chæ ñaïo, thoâng qua ñoù hoïc sinh seõ töï khaùm phaù ñöôïc nhöõng ñieàu mình chöa roõ maø khoâng phaûi thuï ñoäng tieáp thu nhöõng tri thöùc do giaùo vieân saép ñaët. Hôn nöõa, ñöôïc tröïc tieáp thaûo luaän, hoïc sinh seõ naém ñöôïc kieán thöùc môùi, kyõ naêng môùi. Tuy nhieân caàn traùnh khuynh höôùng hình thöùc vaø ñeà phoøng laïm duïng, cho raèng toå chöùc hoaït ñoäng nhoùm laø daáu hieäu tieâu bieåu nhaát cuûa ñoåi môùi phöông phaùp daïy hoïc, hoaït ñoäng nhoùm caøng nhieàu thì phöông phaùp daïy hoïc caøng ñoåi môùi laø sai laàm. Theo toâi ñeå ñaït hieäu quaû cao trong hoaït ñoäng nhoùm thì phöông tieän nhaát thieát phaûi coù laø baûng phuï nhoùm. Vì qua ñoù, hoïc sinh ñöôïc theo doõi moät caùch tröïc tieáp, ñöôïc ñoùng goùp yù kieán vaø coâng söùc cuûa mình vaøo baøi taäp cuûa nhoùm mình töø ñoù caùc em seõ coù höùng thuù hoïc taäp. Khi baùo caùo keát quaû cuûa nhoùm, giaùo vieân neân khuyeán khích caùc em maø coù löïc hoïc yeáu hôn maø ñaõ naém ñöôïc vaán ñeà leân trình baøy chöù khoâng nhaát phaûi laø em nhoùm tröôûng. Trang 16 6. Giuùp ñôõ hoïc sinh yeáu ngoaøi giôø leân lôùp. Giaùo vieân neân chuû ñoäng gaëp töøng phuï huynh ñeå trao ñoåi veà vieäc hoïc cuûa hoïc sinh, cuøng vôùi phuï huynh tìm ra giaûi phaùp toái öu nhaát ñeå giuùp caùc em tieán boä. Kinh nghieäm cho thaáy, caøng caù nhaân hoaù trieät ñeå caøng toát, giaùo vieân laøm vieäc vôùi nhoùm ñoä 1- 2 hoïc sinh thì hieäu quaû cao hôn vôùi soá löôïng ñoâng . Toâi nhaän thaáy hoïc sinh caøng yeáu thì phaûi coù höôùng giuùp ñôõ caøng nhieàu. Ngoaøi giôø daïy treân lôùp giaùo vieân phaûi daønh rieâng thôøi gian ñeå quan taâm ñeán ñoái töôïng hoïc sinh yeáu baèng caùch daïy phuï ñaïo rieâng. Neáu coù nhieàu hoïc sinh yeáu thì coù theå phaân coâng caùc em khaù, gioûi trong lôùp coù traùch nhieäm giuùp ñôõ baïn yeáu baèng hình thöùc khuyeán khích caùc em thöïc hieän toát phong traøo hoïc taäp chung cuûa caû lôùp nhöng giaùo vieân vaãn phaûi quan taâm ñeán nhöõng hoïc sinh yeáu naøy ñeå giuùp caùc em ngaøy caøng tieán boä. PHAÀN III KEÁT QUAÛ Baèng vieäc aùp duïng caùc giaûp phaùp ñeå boài döôõng hoïc sinh yeáu keùm ñaõ trình baøy treân ñaây, keát hôïp vôùi phöông phaùp daïy hoïc môùi, cuøng vôùi söï noå löïc cuûa thaày vaø troø, chaát löôïng moân Toaùn cuûa caùc lôùp 6A1 – 6A2 ôû tröôøng thuộc huyện Ñam Roâng naêm hoïc2006 -2007 vaø 2007 -2008, ñaõ coù söï chuyeån bieán raát khaû quan. Ñieàu ñoù theå hieän qua baûng khaûo saùt sau Ñieåm thi moân Toaùn hoïc kyø 2 naêm hoïc 2006 -2007 Lôùp Soá HS Ñieåm > = Treân TB Döôùi TB Ñieåm = Treân TB Döôùi TB Ñieåm = Treân TB Döôùi TB Ñieåm = Treân TB Döôùi TB Ñieåm < HS SL TL% SL TL% SL TL% SL TL% Soá 1 31 3 19 12 4 Soá 2 29 4 21 8 4 Soá 3 29 3 25 4 2 KT HKI 29 6 19 11 4 Trong những hoïc kì vöøa qua, nhöõng em hoïc sinh yeáu cuûa các khối lôùp 6 ñaõ coù söï tieán boä roõ neùt, caùc em ñaõ töï tin hôn khi laøm baøi, maïnh daïn phaùt bieåu yù kieán Trang 18 xaây döïng baøi cuõng nhö ñaõ coù söï tieán boä ñeàu ñaën hôn, ñaõ coù thaùi ñoä tích cöïc vaø töï giaùc laøm baøi taäp ôû lôùp cuõng nhö ôû nhaø. KEÁT LUAÄN Vôùi muïc ñích khaéc phuïc tình traïng hoïc sinh hoïc yeáu moân Toaùn, chöa coù phöông phaùp hoïc taäp ñuùng ñaén, ñeå boài döôõng hoïc sinh yeáu toâi aùp duïng caùc giaûi phaùp ñaõ neâu treân goàm A. Giaûi phaùp taâm lyù B. Giaûi phaùp daïy hoïc. + Taïo tieàn ñeà xuaát phaùt. + Laáp loã hoûng kieán thöùc. + Luyeän taäp vöøa söùc. + Giuùp ñôõ hoïc sinh veà thaùi ñoä vaø phöông phaùp hoïc taäp. + Tích cöïc hoaù hoaït ñoäng nhoùm. + Giuùp ñôõ hoïc sinh yeáu ngoaøi giôø leân lôùp. Do ñieàu kieän coâng taùc neân toâi chæ môùi aùp duïng ñöôïc giaûi phaùp naøy ôû huyện Ñam Roâng hai naêm hoïc 2006 -2007 vaø 2007-2008 vaø khối lôùp 6 naêm hoïc 2009 -2010 ở tröôøng thuộc huyện Lâm Hà khi tôi chuyển về công tác. Nhöng toâi tin raèng vôùi caùc giaûi phaùp treân seõ phaàn naøo giuùp hoïc sinh khaéc phuïc ñöôïc tình traïng hoïc yeáu moân Toaùn vaø coù phöông phaùp hoïc taäp ñuùng ñaén khoâng nhöõng rieâng boä moân Toaùn maø cho taát caû caùc moân hoïc. Keát quaû thu ñöôïc coù theå chöa cao vì coøn phuï thuoâïc vaøo nhieàu yeáu toá khaùc, nhö söï phoái hôïp vôùi giaùo vieân chuû nhieäm lôùp, vôùi phuï huynh hoïc sinh…. nhöng toâi tin Trang 19 raèng vôùi phöông phaùp daïy nhö treân chaéc chaén hoïc sinh seõ tieán boä hôn vaø ngaøy caøng yeâu thích hoïc moân toaùn. Vôùi khaû naêng nghieân cöùu vaø kinh nghieäm coøn nhieàu haïn cheá, toâi raát mong nhaän ñöôïc söï quan taâm ñoùng goùp yù kieán cuûa toå chuyeân moân, söï goùp yù cuûa ñoàng nghieäp ñeå giaûi phaùp ñöôïc hoaøn thieän hôn. Toâi xin chaân thaønh caûm ôn./. Laâm Haø, thaùng 11/2009 Trang 20
Rèn luyện và bồi dưỡng học sinh ở các đối tượng, nhất là học sinh học yếu môn toán, đó cũng nhằm nâng cao chất lượng dạy – học và cũng chính là nhiệm vụ của người Giáo viên. Muốn đẩy mạnh và nâng dần chất lượng dạy – học thật sự có hiệu quả nói chung và nói riêng về môn toán, thì đòi hỏi mỗi người giáo viên phải có tinh thần trách nhiệm, phải có tâm huyết, phải hiểu biết về tâm sinh lí của lứa tuổi học sinh. Từ đó tạo điều kiện, động viên khuyến khích cho các em ở mọi hình thức hoạt động, học tập được tốt hơn. Tạo điều kiện cho các em chiếm lĩnh tốt các tri thức cơ bản, kiến thức chuẩn của nội dung bài học, môn học theo yêu cầu đổi mới về nội dung, phương pháp của chương trình ở bậc tiểu học. Đặc biệt là đối với học sinh lớp 5. Đó cũng chính là một vấn đề, một mục tiêu và là phương hướng nhiệm vụ thực hiện cho mọi người giáo viên trong thời kỳ hiện ta đều biết rằng định hướng, đổi mới giáo dục và đào tạo được xác định trong các nghị quyết BCH TW Đảng và được thể chế hóa trong luật Giáo dục. Việc phát huy tính tích cực học tập của học sinh đã được đặt ra trong toàn xã hội . Đặc biệt hơn là trong ngành giáo dục của nước ta. Còn trong các nhà trường chủ yếu không phải là nhồi nhét cho các em một lượng kiến thức quá tải. Tuy rằng kiến thức là cần thiết, hơn nữa là toán, điều chủ yếu là giáo viên giảng dạy cho các em một phương pháp suy nghĩ diễn đạt, biết nêu được vấn đề, đặt được vấn đề và tự giải quyết tốt vấn đề thông qua các bài học toán. Ở các nhà trường tiểu học chủ yếu thầy giáo cô giáo rèn trí thông minh, dạy cách học. đó cũng chính là một vấn đề được toàn xã hội đặc biệt trú trọng, quan tâm. Việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học nhằm giúp cho giáo viên có kế hoạch, có định hướng, có mục tiêu cụ thể hóa, biết chọn lọc những tinh hoa, những kinh nghiệm giáo dục giảng dạy. Tạo điều kiện cho các em ở các đối tượng chiếm lĩnh tích cực những kiến thức, kĩ năng thông qua môn học tóan ở đầu cấp Tiểu học. Bạn đang xem tài liệu "Một số kinh nghiệm giúp học sinh yếu kém học tốt môn Toán 5", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trênMỘT SỐ KINH NGHIỆM GIÚP HỌC SINH YẾU KÉM HỌC TỐT MÔN TOÁN 5 Tân Thới, ngày 09 tháng 04 năm 2009 A/ PHẦN THỨ NHẤT ĐẶT VẤN ĐỀ Rèn luyện và bồi dưỡng học sinh ở các đối tượng, nhất là học sinh học yếu môn toán, đó cũng nhằm nâng cao chất lượng dạy – học và cũng chính là nhiệm vụ của người Giáo viên. Muốn đẩy mạnh và nâng dần chất lượng dạy – học thật sự có hiệu quả nói chung và nói riêng về môn toán, thì đòi hỏi mỗi người giáo viên phải có tinh thần trách nhiệm, phải có tâm huyết, phải hiểu biết về tâm sinh lí của lứa tuổi học sinh. Từ đó tạo điều kiện, động viên khuyến khích cho các em ở mọi hình thức hoạt động, học tập được tốt hơn. Tạo điều kiện cho các em chiếm lĩnh tốt các tri thức cơ bản, kiến thức chuẩn của nội dung bài học, môn học theo yêu cầu đổi mới về nội dung, phương pháp của chương trình ở bậc tiểu học. Đặc biệt là đối với học sinh lớp 5. Đó cũng chính là một vấn đề, một mục tiêu và là phương hướng nhiệm vụ thực hiện cho mọi người giáo viên trong thời kỳ hiện nay. Chúng ta đều biết rằng định hướng, đổi mới giáo dục và đào tạo được xác định trong các nghị quyết BCH TW Đảng và được thể chế hóa trong luật Giáo dục. Việc phát huy tính tích cực học tập của học sinh đã được đặt ra trong toàn xã hội . Đặc biệt hơn là trong ngành giáo dục của nước ta. Còn trong các nhà trường chủ yếu không phải là nhồi nhét cho các em một lượng kiến thức quá tải. Tuy rằng kiến thức là cần thiết, hơn nữa là toán, điều chủ yếu là giáo viên giảng dạy cho các em một phương pháp suy nghĩ diễn đạt, biết nêu được vấn đề, đặt được vấn đề và tự giải quyết tốt vấn đề thông qua các bài học toán. Ở các nhà trường tiểu học chủ yếu thầy giáo cô giáo rèn trí thông minh, dạy cách học... đó cũng chính là một vấn đề được toàn xã hội đặc biệt trú trọng, quan tâm. Việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học nhằm giúp cho giáo viên có kế hoạch, có định hướng, có mục tiêu cụ thể hóa, biết chọn lọc những tinh hoa, những kinh nghiệm giáo dục giảng dạy. Tạo điều kiện cho các em ở các đối tượng chiếm lĩnh tích cực những kiến thức, kĩ năng thông qua môn học tóan ở đầu cấp Tiểu học. B/ PHẦN THỨ HAI NHỮNG BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I . NHỮNG KHĨ KHĂN CHỦ YẾU Từ khi được đổi mới Giáo dục trên toàn quốc và thực hiện rộng rãi nhiều năm tuy nhiên còn một số trường, ở một số địa phương vùng sâu, vùng xa, vùng hẻo lánh còn thực hiện dạy theo kiểu áp đặt, chưa thật sự phát huy được tính chủ động, tích cực trong học tập của học sinh. Thực tế trong quá trình nghiên cứu thực hiện giảng dạy, qua các phong trào thi giáo viên dạy giỏi các cấp và được dự giờ học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp . Tự bản thân tôi nhận thấy được, giáo viên tổ chức cho học sinh chiếm lĩnh kiến thức mới nhưng vẫn là cách dạy học theo phương châm “Thầy giáo là trung tâm” còn áp đặt học sinh dưới hình thức một chiều, chưa thể hiện rõ tác động qua lại theo phương pháp “Lấy học sinh làm trung tâm”. Vì thế học sinh còn thụ động nhút nhát rụt rè, dẫn đến kiến thức hiểu biết, tiếp thu chưa sâu, chưa rộng . Chính vì vậy người học cảm thấy chán, thụ động chưa phát huy, chưa phát triển được tư duy, sáng tạo trong mọi hình thức mỗi lĩnh vực học toán. Đó là những thực tế, những nguyên nhân dẫn đến hạn chế. 1 Nguyên nhân khách quan Về xã hội a Về phía gia đình của học sinh -Gia đình chưa nắm bắt được cách học, cách dạy theo hướng đổi mới nội dung chương trình qua từng môn học. -Gia đình chưa thật sự quan tâm đến dạy dỗ việc học tập của các em, thiếu sự theo dõi kiểm tra kết quả học tập, mà chỉ giao phó cho nhà trường. b Về phía học sinh. -Phần đông học sinh chưa có tinh thần học tập tốt , dẫn đến ảnh hưởng không nhỏ về chất lượng dạy học. Học sinh Một số các em nhà ở xa trường , nên việc đi lại gặp nhiều khó khăn . cơ sở vật chất -Trường lớp chưa thật tốt lắm lại nằm khá gần con sông, nên ít nhiều cũng ảnh hưởng không nhỏ đến việc học tập của học sinh. -Lớp học còn nhiều đối tượng, nhiều trình độ lứa tuổi khác nhau . phương tiện phục vụ cho việc giáo dục dạy và học -Thiết bị dạy – học còn thiếu chưa đồng bộ, kém chất lượng không đúng quy cách, chưa thật đảm bảo để phục vụ cho việc giảng dạy. IINHỮNG BIỆN PHÁP THỰC HIỆN TRONG GIẢNG DẠY Trong suốt quá trình giáo dục giảng dạy trực tiếp lớp 5 đã được đổi mới, bản thân đúc kết được một số kinh nghiệm cũng như những biện pháp chủ yếu để giảng dạy toán 5 có hiệu quả nhằm khắc phục những hạn chế trên nên tôi đã thực hiện tốt những biện pháp và sự kết hợp về sự đồng bộ giữa các yếu tố sau *Đối với xã hội. -Về phía gia đình phụ huynh +Tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh học sinh khoảng 1 tháng/lần để có được sự hiểu biết về đổi mới phương pháp dạy học theo sự phát triển giáo dục hiện nay. Thầy là người tổ chức hướng dẫn, học sinh là chủ thể của hoạt động, các em tự tìm tòi, tự chiếm lĩnh tri thức từ đó mới phát huy được tính tích cực học tập của các em. + Thường xuyên liên hệ với gia đình học sinh nhắc nhỡ, đôn đốc, theo dõi, kiểm tra về kết quả học tập hàng ngày của các em từ đó có thông tin hai chiều nhằm thống nhất với nhau về giáo dục. Kịp thời phát hiện những học sinh yếu kém để cùng phụ huynh nhắc nhỡ, dạy thêm ở trường cũng như ở nhà để các em học tập tốt hơn. +Nhắc nhỡ phụ huynh nên quan tâm nhiều hơn, mua đầy đủ dụng cụ học tập cần thiết để cho con em mình có điều kiện học tập được tốt hơn. +Trong thời gian qua, tôi rất quan tâm giúp đỡ đến các em học yếu kém về môn toán, đối với các em học trên lớp chưa hiểu thì tôi đã dạy thêm vào ngày thứ bảy, chủ nhật và quan tâm hơn như thường xuyên gọi lên bảng làm bài tạo cho các em có tính mạnh dạn, tự tin hơn trong học tập từ đó các em đã học tiến bộ hơn trước rất nhiều. Có những em đã học theo kịp các em trung bình khá trong lớp. Sau đây là kết quả đạt được qua các năm học TT Năm học Số học sinh yếu kém đầu năm Kết quả cuối năm Tỉ lệ % Ghi chú 01 2005 - 2006 10 10 100% 02 2006 - 2007 08 08 100% 03 2007 - 2008 10 10 100% + Về phía bản thân tôi đã tự nghiên cứu, học hỏi phương pháp, nội dung qua tài liệu, sách, báo đài và các đợt tập huấn do phòng Giáo Dục tổ chức. Ngoài ra còn thường xuyên dự giờ rút kinh nghiệm qua các bạn đồng nghiệp để có tay nghề ngày càng vững chắc nhằm giảng dạy cho các em ở trường được tốt hơn. -Về phía học sinh +Gia đình tạo điều kiện thuận lợi về phương tiện để các em đảm bảo thời gian học tập. *Về cơ sở vật chất -Cần quan tâm đến việc xây dựng trường lớp khang trang hơn, bàn ghế, phương tiện dạy – học đầy đủ và đảm bảo chất lượng hơn. *Đồ dùng phương tiện dạy – học. -Cần quan tâm và trú trọng về thiết bị dạy học đầy đủ và đồng bộ, đảm bảo có chất lượng đủ cho các môn học theo định hướng đổi mới nội dung phương pháp dạy học trong thời kỳ hiện nay. -Đồ dùng của học sinh cần có những quy định rõ ràng tránh tình trạng tràn lang không thiết thực làm ảnh hưởng đến tâm lí mua sắm của phụ huynh. 1Mục tiêu chương trình Toán lớp 5. -Giáo viên nắm, hiểu về các chuẩn kiến thức cần truyền đạt cho học sinh. Từ đó giáo viên giáo dục giảng dạy học sinh đạt hiệu quả hơn. -Bước đầu về kiến thức cơ bản, đơn giản, thiết thực về hỗn số , số thập phân và các dạng bài về tính diện tích hình thang, hình tam giác, hình hộp chữ nhật, hình lập phương và giải bài toán về thời gian dạng có lời văn -Hình thành và rèn luyện cho học sinh các kĩ năng thực hành thông qua các dạng toán được học. -Cần giáo dục cho học sinh tính chăm chỉ, tự tin, mạnh dạn, cẩn thận ham tìm tòi hiểu biết và hứng thú, có tư duy sáng tạo trong học toán. 2Thực hiện giảng dạy qua các dạng toán a Dạng bài mới -Giáo viên cần tổ chức được các hoạt động, các hình thức dạy học hợp lí để +Giúp học sinh tự phát hiện và tự giải quyết vấn đề của bài học. +Giúp học sinh tự chiếm lĩnh kiến thức mới. +Giúp học sinh biết cách phát hiện và chiếm lĩnh kiến thức mới. +Hướng dẫn – thiết lập được mối quan hệ giữa kiến thức cũ và kiến thức mới đã học. +Giúp học sinh thực hành, rèn luyện cách diễn đạt thồn tin bằng lời, bằng kí hiệu, bằng sơ đố, bằng trò chơi... b Dạng bài luyện tập – thực hành -Cần tổ chức linh hoạt các hoạt động nhằm giúp các em +Nhận ra kiến thức mới trong các dạng toán, bài toán khác nhau. +Giúp học sinh tự thực hành, luyện tập theo khả năng chiếm lĩnh kiến thức, biết hổ trợ giúp đỡ nhau giữa các đối tượng học sinh. +Khuyến khích học sinh tự kiểm tra kết quả thực hành của mình. +Tập cho học sinh có thói quen không thỏa mãn với bài làm của mình qua các cách đơn giản đã có. +Giúp học sinh tư duy và biết khai thác được các tình huống khác nhau để giải quyết các vấn đề đặt ra. 3Kế hoạch giảng dạy -Trong tiết dạy – học toán ở mỗi dạng bài, giáo viên cần xác định cụ thể kiến thức và tổ chức được một số hình thức, phối hợp các phương pháp đặc trưng để giúp cho các em tự chiếm lĩnh được nội dung, kiến thức bài học một cách nhanh nhẹn và nhẹ nhàng. -Trong mỗi tiết dạy giáo viên luôn luôn tạo cho học sinh tính chủ động, tính tích cực qua thực hành hoặc thông qua các hình thức trò chơi mang tính phù hợp. -Biết linh hoạt và tổ chức được nhiều hình thức hoạt động sẽ gây hứng thú, hấp dẫn. Học sinh cảm thấy thích thú trong việc học tập toán. -Cần gợi ý, động viên để học sinh mạnh dạng, suy nghĩ tìm tòi sáng tạo tư duy và tự tin vào khả năng của mình. -Cần chuẩn bị chu đáo đồ dùng dạy học và thực hiện hợp lí có hiệu quả cao trong mỗi tiết dạy. C/ PHẦN THỨ BA KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC TRONG THỰC TIỄN Trong suốt quá trình thực hiện một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn toán 5, qua từng năm có đúc kết thêm một số kinh nghiệm cũng như kết quả đã đạt được đáng kể qua các năm học. Mỗi năm thực hiện , bản thân nhận thấy . Mình khơng uổng cơng trong quá trình thực hiện việc rèn cho các em cĩ ý thức học tốn . Tạo cho các em bước tiến vững chắc trên bước đường học tập . Cụ thể như từ năm học 2005 – 2006 đến nay, cuối năm không có em nào xếp loại yếu môn toán . Về phía bản thân Ba năm liền được công nhận là giáo viên giỏi cấp cơ sở và danh hiệu chiến sĩ thi đua cấp cơ sở từ năm học 2005 – 2006 đến nay. PHẦN NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ , XẾP LOẠI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM - Tên đề tài Một số kinh nghiệm giúp học sinh học tốt môn toán 5. - Tác giả Trần Thanh Hùng Trường Tiểu học Tân Thới Phòng GD & ĐT Thới Bình Nội dung Xếp loại Nội dung Xếp loại -Đặt vấn đề- Biện pháp- Kết quả phổ biến, ứng dụng- Tính khoa học- Tính sáng tạo -Đặt vấn đề- Biện pháp- Kết quả phổ biến, ứng dụng- Tính khoa học- Tính sáng tạo Xếp loại chung..Tân Thới, ngày . tháng 04 năm 2009Hiệu trưởng Xếp loại chung..Ngày tháng năm 2009Thủ trưởng đơn vị Căn cứ kết quả xét thẩm định của Hội đồng khoa học ngành GD – ĐT cấp tỉnh, Giám đốc sở GD & ĐT Cà Mau thống nhất công nhận SKKN và xếp loại Ngày..thángnăm 2009 GIÁM ĐỐC
1I. Lý do chọn đề tài. Như chúng ta đã biết giáo dục Tiểu học là bậc nền móng cho sự hình thµnh vµ ph¸t triÓn toµn diÖn nh©n c¸ch cho häc sinh. Gi¸o dôc TiÓu häc lµ cÊp häc nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho gi¸o dôc phæ thng nãi chung vµ hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n nãi riªng. Trong công cuộc đổi mới hiện nay thực hiện chủ trương đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước. Đưa giáo dục lên quốc sách hàng đầu nhằm đào tạo thể hệ mới thay đổi về tri thức và đưa chúng ta lên kịp với các nước kh¸c trªn thÕ giíi. Hưởng ứng chủ trương đó, những năm gần đây ngành giáo dục đã không ngừng phấn đấu đẩy mạnh phong trào chống mù chữ phổ cập giáo dục tiểu học song song với quá trình đó ngành giáo dục cần bổi dưỡng và nâng cao tri thøc cho häc sinh. §Æc biÖt lµ trong nh÷ng n¨m Çu cña thÕ kû míi nµy chúng ta cần phải làm gì để có ích cho xã hội. Một thế kỷ đầy hứa hẹn những tài năng làm chủ tương lai của đất nước. Qua bốn năm của đầu thế kỷ mới nước ta đã phát triển mạnh về mọi mặt nhất là hệ thống mạng viễn thông INTERNET îc ph¸t triÓn réng ri trªn toµn cÇu…Còng chÝnh bëi nh÷ng thành tích đáng kể đó nước ta đạt được trong những năm gần đây thì chúng ta không thể không kế đến các cấp học, bậc học phổ thông. Vậy để có được những chủ nhân tương lai của đất nước hay không thì ngay từ bậc tiểu học này ta cÇn ph¶i gi¸o dôc cho c¸c em nh÷ng g×? Cung cÊp kiÕn thøc ra sao? RÌn luyÖn phÈm chÊt nh©n c¸ch cho c¸c em nh thÕ nµo? §ã còng chÝnh lµmét c©u hỏi lớn giành cho nhà giáo của chúng ta. Với tư cách là một người giáo viên đang sống và làm việc trong môi trường giáo dục và học tập. Trong năm học này tôi được phân công trực tiếp giảng dạy lớp 2C Trường Tiểu học Lê Văn Tám. Qua thực tế giảng dạy các em tôi nhận thấy trình độ nhận thức của các em không đồng đều thái độ trong học tập của các em đặc biệt là môn toán, khả năng nhận thức của các em còn hạn chế bởi vậy dẫn đến kỹ năng tính toán của mét sè em cßn h¹n chÕ trong líp häc cßn trÇm cha h¨ng h¸i ph¸t biÓu ý kiÕn xây dựng bài. Người xưa thường quan niệm rằng kỹ năng tính toán của con người mà yếu thì làm công việc gì cũng khó đạt được mục đích. Qua thực tế gi¶ng d¹y cho thÊy c¸c em cha cã kü n¨ng tÝnh to¸n. Do vËy trong c¸c giê 1 2 họctoán thường có nhiều hạn chế, kết quả học tập chưa cao chính vì vậy mà tôi đã đi đến quyết định nghiên cứu đề tài “ Bồi dưỡng học sinh yếu kém môn toán” Nhằm giúp cho các em có được kỹ năng tính toán tốt và để góp phần học tập tốt cho các môn học khác trong nhà trường Tiểu học nói riêng và trong c¸c cÊp häc nãi chung. s¸t thùc tÕ Sau khi nhận lớp, kiện toàn lại bộ máy tổ chức lớp, ổn định về số lượng và nề nếp tôi tiến hành kiểm tra khảo sát về chất lượng học sinh để nắm được đối tượng học sinh và có kế hoạch bồi dưỡng cho các em. Sau qua trình khảo sát thực tế kết quả đạt được như sau Tæng sè 34 Häc sinh +. TÝnh to¸n thng th¹o 18 em häc sinh +. TÝnh to¸n hay nhÇm lÉn 10 em häc sinh +. TÝnh to¸n yÕu 6 em hãc inh 1. ThuËn lîi Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y vµ gi¸o dôc cho c¸c em ti nhËn thÊy 1 sè em đã có ý thức học tập tốt, đồ dùng học tập phục vụ cho qua trình hình hội trí thức đẩy đủ. Tích cực tham gia các hoạt động đoàn thể của trường cũng như của lớp đề ra. Bên cạnh đó các bậc phụ huynh cũng đã có sự quan tâm đến viÖc häc tËp cña con em m×nh nh T¹o IÒu kiÖn x©y dùng c¬ së vËt chÊt trường lớp cho các em, xâyd ựng kế hoạch học tập như học hai buổi/ngày. Ngoµi nh÷ng yÕu tè thuËn lîi vÒ gi¸o viªn vµhäc sinh ra. Ban gi¸m hiÖu nhµ trường các tổ khối chuyên môn cùng các chị em đồng nghiệp có kinh nghiệm trong giảng dạy đã giúp đỡ tôi rất nhiều về phương pháp dạy học và giáo dục cho các em, ngoàI ra bản thân tôi không những học hỏi để nâng cao trình độ chuyªn mn cña m×nh nh»m gi¶ng d¹y vµ gi¸o dôc c¸c em mét c¸ch cã hiÖu qu¶. 2. Khã kh¨n Bªn c¹nh nh÷ng thuËn lîi trªn trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y ti còng gÆp khng Ýt nh÷ng khã kh¨n nh - Kh¶ n¨ng nhËn thøc t duy cßn h¹n chÕ - Trình độ dân trí không đồng đều 2 3 - Kinh tế 1 số gia đình gặp khó khăn - Mét sè em cha thùc sù cè g¾ng, cha cã lßng hiÕu häc, kh¶ n¨ng t duy thiếu linh hoạt, cách sử dụng đồ dùng phục vụ cho tính toán còn gặp khó khăn. Chưa chịu suy nghĩ tìm tòi để nâng cao kiến thức, phân biệt các dạng bậc, đôi lúc còn lúng túng, chưa thực sự tập trung cao độ vào bài giảng và bài lµm. - Một số bậc phụ huynh chưa thực sự quan tâm đế việc học tập của con em mình. Một số gia đình còn phó mặc việc học tập cho các Thầy, Cô giáo ở nhà trường, chưa có phương pháp dạy học kèm cặp con em mình. Một số gia đình làm nghề tự do việc bảo ban, giáo dục, kèm cặp học tập cho con em mình còn có những hạn chế nhất định. III. BiÖn ph¸p - Thường xuyên quan tâm giúp đỡ các em, tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến học sinh tính toán yếu. - Quan tâm giúp đỡ các em về mọi mặt đặc biệt là kỹ năng tính toán. - PhËn lo¹i häc sinh theo nguyªn nh©n chñ yÕu vµ cã nh÷ng biÖn ph¸p giúp đỡ thích hợp. - Thường xuyên kết hợp với lực lượng giáo dục trong và ngoàI nhà trường để theo dõi uốn nắn các em nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục. - Giáo viên có ý thức học hỏi, tham khảo chuyên môn đồng nghiệp, nghiªn cøu tµi liÖu nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ gi¸o dôc cho c¸c em. T¹o khng khÝ tho¶i m¸i trong c¸c giê häc, tæ chøc c¸c trß ch¬I mang tÝnh chÊt rÌn luyÖn kü n¨ng vÒ to¸n cho c¸c em, g©y îc høng thó vµ chó ý tËp trung cao. IV. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn Gồm 3 bước *Bước 1 - Tiếp cận đối tượng phân loại học sinh theo những nguyên nhân chủ yÕu. - Trong thùc tÕ gi¶ng d¹y, theo dâi häc sinh ti nhËn thÊy häc sinh häc yÕu nÕu hÇu hÕt lµ chñ yÕu lµ tÝnh to¸n 1 sè em tÝnh to¸n cßn chËm, sai vÒ theo yêu cầu của đề bài từ đó kết quả không chính xác trong tính toán. Do đâu mà các em như vậy. Để tìm hiểu được những nguyên nhân dẫn đến 1 số em học 3 4 yếu tôi đã tìm hiểu và được biết Phần lớn 1 số em chưa có phương pháp học tập cụ thể thường thì lúc nào thích học thì học, không thích học thì thôi. Thêm vào đó là do gia đình các em không quan tâm đến việc học tập của con em mình, hoàn cảnh kinh tế gia đình còn gặp khó khăn nên không có thời gian chú ý đến học tập của con em mình. Có những gia đình Bố Mẹ trục trặc, con phải ở với ông bà nên việc học tập cũng ảnh hưởng đến tâm lý của các em…. - Để giúp đỡ các em cố gắng vươn lên tôi tiến hành phân loại học sinh theo nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu. + Học yếu kém do hoàn cảnh gia đình + Khã tiÕp thu bµi gi¶ng trªn líp + Sử dụng đồ dùng trực quan còn hạn chế *Bước 2 Lập kế hoạch bồi dưỡng Víi gi¸o viªn tæ chøc tèt nÒ nÕp cña häc sinh cã thi u, cã kû luËt s¾p xếp chỗ ngồi hợp lý cho học sinh nhằm mục đích các em học khá giỏi giúp đỡ những em yếu kém trong từng tiết học. Khi giảng dạy lượng kiến thức phù hợp với từng đối tượng học sinh, chú trọng những tiết họcbồi dưỡng học sinh yếu kém, kiểm tra thật kỹ sự nhận thức của các em. Ngoài việc bồi dưỡng học sinh yÕu km trong c¸c giê häc chÝnh, gi¸o viªn cßn ph¶i cã kÕ ho¹ch râ rµng båi dưỡng các buổi chiều Buổi 2và cần dành thời gian nhiều hơncho những học sinh yÕu km, tæ chøc thi ua häc tËp theo c¸c nhãm, c¸c tæ. Gi¸o viªn ph¶i tích cực sử dụng các phương pháp trực quan như que tính, mô hình, vật mẫu…Tạo môi trường giao tiếp lành mạnh giữa Thầy và trò, lựa chọn phương pháp học và giáo dục sao cho phù hợp với đối tượng mình phụ trách. §èi víi nh÷ng häc sinh cã hoµn c¶nh khã kh¨n gi¸o viªn cÇn ph¶i quan tâm, gần gũi giúp đỡ các em có niềm tin trong học tập, ngoài ra cần phải làm tèt cng t¸c kÕt hîp chÆt chÏ víi cha mÑ häc sinh. Theo dâi sù tiÔn bé cña c¸c em liªn hÖ trùc tiÕp víi phô huynh häc sinh bá dÇn c¸ch suy nghÜ vÒ c¸c hñ tôc lạc hậu chèn ép về tâm sinh lý học sinh, lên phương án tiếp cận giúp đỡ hcọ sinh. * Bước 3 Thực hiện Sau khi nhận lớp khảo sát thực tế chất lượng học sinh tôi đã nắm bắt îc thùc tr¹ng cña häc sinh biÕt îc em nµo häc to¸n tèt, em nµo häc to¸n 4 5 yếu. Thông qua kết quả cụ thể đó tôi đã tiến hành sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh. Nh÷ng em yÕu km ngåi lªn hµng Çu nh»m gióp c¸c em cã thÓ nghe vµ chú ý vào bài giảng hơn,còn đối với những học sinh ngồi xen kẽ nhằm tạo IÒu kiÖn cho c¸c em nhËn thøc tèt km cÆp cho nh÷ng em nhËn thøc chËm, thêm vào đó trong giờ học toán tôI giao nhiệm vụ cho các em từ mức độ dễ đến khó dần và yêu cầu các em thực hiện tính toán một cách chính xác theo đúng yêu cầu. *VÝ dô 35 + 24 =59 trong tiÕt 3. Sè h¹ng – tæng. To¸n líp 2 Hướng dẫn các em cách đặtt ính và thực hiện theo cột dọc 35 24 59 Khi c¸c em thùc hiÖn gi¸o viªn chó ý cho häc sinh thùc hiÖn tõ hµng đơn vị Từ phải sang trái Đối với đối tượng học sinh yếu các em thao tác trên que tính. Lờy 5 que tính và lấy thêm 4 que tính nữa rồi đếm xem được tất cả bao nhiêu que tính rối ghi kết quả. Tương tự như vây yêu cầu các em cộng đến hàng choc. Tiếp đó vì thời gian lên lớp giờ chính khoá có hạn nên tôi đã thực hiện phụ đạo cho các em vào các buổi chiều buổi 2 nhằm giúp các em có kỹ năng làm toán tốt hơn về kiến thức được học. Hầu hết các em đã biết tÝnh to¸n xong cßn rÊt chËm, tI còng a ra yªu cÇu cao h¬n so víi yªu cÇu trước. Lúc đầu mới chỉ cho các em cộng, trừ, những phép tính đơn giản trong phạm vi ở dạng không nhớ, sau đó các em đã thực hiện tương đối tốt và sau đó ti chuyÓn sang luyÖn co c¸c em céng, trõ cã nhí ë d¹ng bµI yªu cÇu cao h¬n. Trong khi hướng dẫn các em thực hiện giáo viên phảI hết sức kiên nhẫn, hướng dẫn tỉ mỉ và chuẩn bị đồ dùng trực quan chu đáo để giúp các em thao t¸c, quan s¸t, nhËn xt kÕt hîp víi hÖ thèng c©u hái yªu cÇu a ra ng¾n gän dễ hiểu để các em nhận thức được. Hơn thế nữa phải thường xuyên ta các em ở mức độ tính toán,hoàn thành nội dung kiến thức đã được học. Song song với quá trình rèn ở trên lớp tôI thường xuyên thăm hỏi động viên các em có hoàn cảnh khó khăn song sự cố gắng vươn lên trong học tập, đồng thời tham mưu 5 6 với các cấp chính quyền phường xã cũng như những bậc phụ huynh học sinh cã kÕ ho¹ch kÌm cÆp c¸c em hcä ngµy cµng mét tiÕn bé h¬n n÷a. V. KÕt qu¶ Qua thùc tÕ ¸p dông h×nh thøc d¹y häc trªn tõng ngµy, tõng giê, tõng tiết học đã cho thấy các em có sự chuyển biến rõ rệt trong chất lượng nhất là trong kỹ năng tính toán so với trước đây. Học sinh có ý thức học tập tốt hơn thng qua c¸c giê häc, chó ý nghe gi¶ng, x©y dùng bµI häc vµ nhËn xt bµI của các bạn đúng hay sai so với đầu năm học. Kết quả kiểm tra giữa kỳ 1 đạt îc nh sau - TÝnh to¸n thng th¹o, chÝnh x¸c c¸c d¹ng ab× 21 - TÝnh to¸n ë d¹ng kh¸ 10 - TÝnh to¸n ë d¹ng trung b×nh 2 - TÝnh to¸n ë d¹ng yÕu 1 VI. Bµi häc kinh nghiÖm Với kết quả trên tôi nhận thấy rất mừng khi học sinh đã tiến bộ. Còn lại 1 em yÕu ti sÏ tiÕp tôc rÌn tiÕp trong cuèi kú I vµ kú II. Bản thân đã thấy rõ trách nhiệmc ủa mình khi làm tốt công tác giáo dục, song đòi hỏi giáo viên phải nhiệt tình yêu nghề mến trẻ và kiên trì thể hiện tình thương đối với học sinh, tỏ rõ trách nhiệm của một người Thầy giáo, người Cô gi¸o. Ph¶i thÊy îc nhøc nhèi cña häc sinh khi c¸c em khng biÕt tÝnh to¸n. ThÊy râ îc tr¸ch nhiÖm gi¸o dôc, lµm sao cho c¸c em cã kiÕn thøc v÷ng ch¾c tiÕp tôc häc lªn c¸c líp hcä tiÕp theo. T¹oc ho ¸c em cã niÒm tin trong học tập. Xác định được người học sinh chính là những chủ nhân tương laic ảu đất nước,không những chỉ là chủ nhân tương laic ủa đất nứoc thôi không mà còn là những thề hệ tiếp bước xây dựng quê hương đất nước giuàu đẹp, để có thể sánh được với nền kinh tế của các nước phát triển, tiến kịp với thời đại công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước của đất nước Việt Nam nói riêng và cộng đồng của các nước trên thế giới nói chung. Ngay từ đây người Thầy giáo, Cô giáo còn có trách nhiệm trau rồi kiến thức cơ bản cho các em vững bước trong tương lai. Đó chính là thể hiện tình yêu với quê hương đất nước Việt Nam của mỗi người Thầy giáo, Cô giáo và các em học sinh chúng ta. 6 7 Trªn ©y lµ mét sè kinh nghiÖm cña b¶n th©n ti vÒ gi¶ng d¹y mn to¸n lớp 2. Vì chương trình mới thay sách nên cũng chưa học hỏi được nhiều về chuyên môn, phương pháp cũng như đúc kết được nhiều kinh nghiệm. Vì vậy bản thân rất mong được sự đóng góp ý kiến của Ban giám hiệu nhà trường và các đồng nghiệp để tôi áp dụng tốt hơn, có hiệu quả hơn trong công tác giảng dạy về đề tài này. Để góp phần đưa sự nghiệp giáo dục ngày càng phát triển khng ngõng./. Lµo Cai, ngµy 20/12/2005 Người viết. Bïi ThÞ Sinh. 7 8
Cuốn sách "10 Trọng Điểm Bồi Dưỡng Học Sinh Giỏi Môn Toán 10" của tác giả Lê Hoành Phò bao gồm 21 chuyên đề với nội dung tóm tắt kiến thức trọng tâm của Toán phổ thông và Toán chuyên, phần các bài Toán chọn lọc có khoảng 900 bài với nhiều dạng loại và mức độ từ cơ bản đến phức tạp, bài tập tự luyện khoảng 250 bài, có hướng dẫn hay đáp sách có 3 chuyên đề nâng cao Đa thức, Phương trình nghiệm nguyên và Toán suy luận. Cụ thể Chuyên đề 1. Phản chứng và quy nạpChuyên đề 2. Ánh xạ và hàm sốChuyên đề 3. Tập hợp và phép đếmChuyên đề 4. Phương trìnhChuyên đề 5. Hệ phương trìnhChuyên đề 6. Bất phương trìnhChuyên đề 7. VectorChuyên đề 8. Tích vô hướngChuyên đề 9. Hệ thức lượngChuyên đề 10. Tam giác và đường trònChuyên đề 11. Cực trị hình họcChuyên đề 12. Phép biến hìnhChuyên đề 13. Tọa độ phẳngChuyên đề 14. Đường tròn và ConicChuyên đề 15. Lượng giác và ứng dụngChuyên đề 16. Bất đẳng thức cơ bảnChuyên đề 17. Bất đẳng thức mở rộngChuyên đề 18. Giá trị lớn nhất, nhỏ nhấtChuyên đề 19. Đa thứcChuyên đề 20. Phương trình nghiệm nguyênChuyên đề 31. Toán suy luậnCLICK LINK DOWNLOAD SÁCH TẠI ĐÂY.
bồi dưỡng học sinh yếu kém môn toán